‘Lokaal impact maken’
Wij werken graag samen aan een duurzame en circulaire economie. Biobased producten ontwikkelen hoort daar ook bij. Neem nu die overwoekerende reuzenberenklauw. Esther Stapper en de experts van het Natuurvezel Applicatie Centrum maken van deze vervelende plant een nieuwe grondstof om verkeersborden van te maken. Zo wordt een niet-hernieuwbare grondstof zoals aluminium overbodig.
Overwoekerende invasieve exoot
Er staan inmiddels enkele verkeersborden van reuzenberenklauw in Almere, die alle seizoenen al een keer meemaakten. Voor welke toepassing kunnen we deze overwoekerende invasieve exoot nog meer gebruiken? Daar focust ketenmanager Esther Stapper van Natuurvezel Applicatie Centrum zich in 2023 op in het Europese project Hoop.
Van grondstof naar verkeersbord
De reuzenberenklauw: je komt hem overal tegen. Het kost de terreinbeheerders veel tijd, energie en geld om deze plant te bestrijden. De reuzenberenklauw verspreidt tussen 2.000 en 5.000 zaden en daarmee wordt het probleem ieder jaar groter. ‘We keken vanuit het Grondstoffen Collectief Almere samen met gemeente Almere en provincie Flevoland of we van deze grondstof verkeersborden konden maken’, blikt Esther Stapper terug.
Lokale impact maken
Na het maaien werden van de stengels vezels gemaakt en die dienden als grondstof voor de verkeersborden. De proef slaagde op heel kleine schaal. ‘Je kunt alleen geen sluitende businesscase maken van tien verkeersborden. Het wordt pas financieel rendabel vanaf 300 stuks. We benaderden alle gemeenten in Flevoland, maar de vraag naar nieuwe borden blijkt niet zó groot.’
Biobased belangrijker dan ooit
Esther is van origine bouwkundige en houdt zich sinds tien jaar bezig met het ontwikkelen van biobased materiaal voor de buitenruimte (projecten in de bouw en infrastructuur). Nu belangrijker dan ooit, omdat er nog veel traditionele materialen gebruikt worden in deze sectoren. ‘Door lokale grondstoffen toe te passen, minder transportbewegingen te maken en te werken met elektrisch materieel valt er veel winst te behalen. Je kunt echt lokaal impact maken.’
Dat komt goed uit!
‘Door meer hernieuwbare grondstoffen te gebruiken - materialen die zich op korte termijn opnieuw aanmaken - blijf je weg van de fossiele grondstoffen. Weet je wat het mooie is? Deze hernieuwbare grondstoffen nemen ook nog eens CO2 op en dat komt goed uit, omdat het steeds warmer wordt op de wereld.’
Hennephout in beton
Uitdagingen zijn er ook. ‘Het gaat ook om een sociale innovatie: informeren, blijven vertellen en op kleine schaal testen. Op een gegeven moment zien anderen ook dat het materiaal doet wat het moet doen en dan wekt het meer interesse. Als het dan ook nog goed is voor het milieu, kan niemand erop tegen zijn.’
HOOP
In het HOOP project ligt de focus in 2023 op de reuzenberenklauw verkeersborden en andere mogelijke applicaties, groen beton en torrefactie (omzetten biomassa naar groene steenkool). Mooie voorbeelden zijn er al. Zo ligt er in Almere een 3 kilometer lang fietspad met hennephout in beton. Leuk detail: door 5 procent hennephout toe te voegen werd het beton 15 procent lichter. ‘Dit voorkomt scheurvorming in het beton. Juist in een provincie als Flevoland, waar de bodem nog steeds inklinkt, is dat heel fijn.’