In Flevoland hebben we de ruimte en ambitie om snel nieuwe woningen te bouwen voor onze huidige en toekomstige inwoners. Daarbij kijken we naar verschillende kansen en mogelijkheden. Als dat beter is, durven we ook andere wegen in te slaan. Buiten de geëffende paden te wandelen en oude technieken te vervangen door nieuwe. Dat is ook wat Startblock doet. In hun fabriek in Emmeloord maakt dit innovatieve bedrijf kant-en-klare houten woningen van drie lagen voor permanent gebruik die de fabriek in één keer verlaten. We spreken met Hidde Proost, commercieel directeur, over de verschillende kansen van hun kant-en-klare circulaire woningen.
Betaalbaar wonen voor iedereen
Ruim drie jaar geleden werd Startblock opgericht met als missie om in de fabriek betaalbare en duurzame woningen te maken die voor iedereen bereikbaar zijn. Hidde Proost: “De huizenprijzen zijn enorm gestegen. Voor de volgende generatie wordt het dan ook haast onmogelijk om in de toekomst een betaalbaar huis te kopen als je geen rijke ouders hebt. Dit vind ik een zorgelijke ontwikkeling. Kopen of huren moet een keuze zijn. Daarom maken we bij Startblock huizen voor starters en jonge gezinnen die duurzaam én betaalbaar zijn voor sociale huur of koop. Onze woningen hebben een vaste prijs. De waarde van grond waarop de woning wordt geplaatst of de huur wordt bepaald door onze afnemer.
Duurzame woningen
Momenteel maakt Startblock twee verschillende woningtypen; voor starters en jonge gezinnen. De Startblock Roots is een starterswoning voor maximaal twee personen. Het huis is zo ingericht dat het bewoners maximaal woongenot geeft op een woonoppervlakte van 51m2. Het huis voelt groot aan en heeft een moderne leefkeuken, gezellige woonkamer, royale slaapkamer, badkamer en een apart toilet. “Je kunt dit woningtype vergelijken met een driekamerappartement. Alleen is het grondgebonden en omdat het verticaal gemoduleerd is, verdeeld over 3 woonlagen. Alle woningen zijn gasloos en onderhoudsarm zodat de bewoners ook qua gebruik een betaalbare woning hebben. Doordat ze zijn voorzien van zonnepanelen en de woning zeer energiezuinig is, kan het zo zijn dat de bewoners iedere maand geld van hun energieleverancier terug krijgen”, legt Proost uit.
Compacte eengezinswoning
Het tweede woningtype is de Startblock Tree. Dit is een compacte eengezinswoning met een woonoppervlakte van 80m2 ook verdeeld over drie royale woonlagen. De Tree is zo ingedeeld dat alle ruimte optimaal wordt gebruikt. Ook deze woning is circulair, energiezuinig en een stuk duurzamer dan een stenen woning. Proost: “Onze woningen worden gemaakt van CLT (Cross Laminated Timber). Dit hout is sterk, licht en duurzaam. En slaat bovendien veel CO2 op. Het hout groeit in enorme Europese productiebossen. Deze gecertificeerde bossen tussen Finland en Oostenrijk produceren elke seconde net zoveel kuub hout als wij toevallig nodig hebben voor één woning. Daarnaast worden voor elke drie bomen die worden gekapt, vijf nieuwe bomen geplant. Van ontbossing is dan ook geen sprake.”Startblock levert de woningen sleutelklaar af en plaatst ze in een half uur. Alleen de prefab strokenfundering wordt vooraf gelegd zodat de woningen precies op de juiste plek komen te staan. Beide woningtypen zijn gemaakt van duurzame materialen. Dit zorgt voor een natuurlijker en gezondere leefomgeving dan bij traditionele bouw. Ondertussen ervaren bewoners alle comfort van een houten huis. De ontwikkelaar of de corporatie bepaalt de gevelafwerking zodat de woningen kunnen worden aangepast aan de stedenbouwkundige uitgangspunten in de omgeving.
Optimalisatie van processen
De woning is verticaal gemoduleerd en heeft maar een kleine footprint waardoor men efficiënt met de beschikbare grond kan omgaan en meer grondgebonden woningen kwijt kan. Zonder dat dit invloed heeft op het woongenot van bewoners. Optimalisatie en standaardisatie van processen is dan ook erg belangrijk. Elke woning bevat dezelfde onderdelen die altijd op dezelfde plek zitten. Hidde Proost legt uit waarom dit juist de unieke kracht van Startblock is: “Als je een bouwpakket van een kast in elkaar zet, kost je dat de eerste keer de meeste moeite. De daarop volgende keren gaat het veel sneller omdat je gebruik maakt van alles wat je tijdens de eerste keer hebt geleerd. Zo is dat ook met onze woningen. We hebben de hele cyclus- van het in elkaar zetten, liggend vervoeren en de woning op de plaats van bestemming rechtop zetten- volledig geoptimaliseerd. Na 3 jaar zijn alle kinderziekten eruit gehaald en kunnen we een continue kwaliteit garanderen. En het helpt natuurlijk ook dat we binnen bouwen. Dat is overigens ook prettig voor onze medewerkers.”
Innovatieve pionier
In tegenstelling tot traditioneel gebouwde woningen, zijn de concepten van Startblock in basis altijd hetzelfde. Alle woningen hebben dezelfde afmetingen. Ze voldoen aan het Bouwbesluit en andere wet- en regelgeving. Alleen de gevel kan verschillen in vorm, materialisatie en kleur waardoor ze toch verschillend zijn. Met zo’n innovatief woonconcept lijkt Startblock goud in handen te hebben. “Onze woningen zijn circulair en als je zou willen, kun je zijn ze, alhoewel gebouwd voor permanent gebruik, ook nog verplaatsen. Dus ook inzetbaar als flexwoning. Als innovatief concept lopen we vaak tegen regelgeving van de traditionele bouw aan waardoor men soms niet weet hoe hier mee om te gaan. Maar een fabrieksmatig product biedt gelukkig ook kansen; Startblocks volgende wens is dan ook een typegoedkeuring. “Dat zal de technische beoordeling bij een bouwvergunning (die toch telkens hetzelfde is) voor gemeenteambtenaren versnellen. Dat scheelt capaciteit, geld en veel tijd.
Stimuleren van regionale werkgelegenheid
De biobased woningen worden binnen zes dagen door mensenhanden in de fabriek in elkaar gezet. Hiermee zet Startblock in op snelheid en groeiende lokale werkgelegenheid. Proost: “In onze fabriek maken we geen gebruik van dure robotstraten. We leiden onze mensen zelf op. Zo hebben we geen gespecialiseerde vakmensen nodig. In deze regio is veel verborgen werkloosheid. Medewerkers vinden we door met gemeenten samen te werken. We vinden het belangrijker dat toekomstige werknemers gemotiveerd zijn dan dat ze het juiste papiertje hebben. In onze fabriek doorlopen ze een opleiding waarna ze direct aan de slag kunnen.”
300 woningen per jaar
Op dit moment bouwt Startblock zo’n 300 woningen per jaar. Dit aantal wordt niet alleen bepaald door vraag en aanbod, maar is ook gebaseerd op baangarantie en continuïteit. Proost: “Het is erg aanlokkelijk om even meer opdrachten aan te nemen en tijdelijk op te schalen. Maar het nadeel ervan is dat we dan meer mensen moeten aannemen terwijl we ze niet kunnen garanderen dat ze continu werk hebben. Dit willen we voorkomen door stabiel te groeien omdat we het belangrijker vinden dat onze medewerkers ook aan het werk kunnen blijven. Een constante uitdaging tussen vraag en continuïteit. Desondanks verwachten we snel op te schalen omdat de bouwopgave enorm is en er veel vraag is naar onze woningen”.
