Visie op landbouw

Toekomstbestendige basis

Ruim 70 jaar nadat de eerste akkers in Flevoland werden ingezaaid, zoeken we nu wéér naar een toekomstbestendige basis voor de agrarische productie in Flevoland. Want onze provincie staat opnieuw voor belangrijke keuzes. Met dat verschil: 70 jaar geleden wérden de keuzes voor Flevoland gemaakt, nu hebben we daar zelf invloed op. In Flevoland willen we een toekomstbestendig landelijk gebied met een krachtige landbouwsector met bloeiende innovatieve bedrijven. Hoe ziet die landbouw er in 2050 uit? En hoe dragen de landbouwsectoren en de provincie daaraan bij?

Toonaangevend landbouwgebied

Onder invloed van maatschappelijke keuzes werd ingezet op schaalvergroting in de Nederlandse landbouw, werd de inzet van zware mechanisatie intenser en de gewasrotaties nauwer. De laatste jaren groeit het besef dat dit systeem niet oneindig is. Het landelijk gebied én de ondernemers lopen tegen fysieke grenzen aan die deels met de wijze van inpoldering samenhangen. Ook in Flevoland is de impact zichtbaar van intensief land- en watergebruik. Zoals op bodemvruchtbaarheid, waterkwaliteit- en kwantiteit, de natuur en biodiversiteit. Maar ook op beschikbaarheid van drinkwater en op luchtkwaliteit. De grond is schaarser dan ooit. Hoe moet de landbouw in Flevoland hierop anticiperen? En welke rol gaan vakmanschap en ondernemerschap spelen?

Provincie Flevoland presenteert toekomstbeeld op de landbouw

Provincie Flevoland heeft samen met de landbouwsector en met vele betrokkenen gewerkt aan de Visie op landbouw. Met de titel 'Voedsel voor nieuwe generaties' beschrijft de visie hoe de land- en tuinbouw in Flevoland er in grote lijnen uit kan zien in 2050. Het is een bouwsteen voor verdere uitwerking en samenwerking binnen de landbouwsectoren en de samenleving. Gedeputeerde Staten onderschrijven de waarde en het belang van het interactieve proces en de verdere samenwerking. Zij leggen de visie in februari 2025 ter bespreking voor aan Provinciale Staten.

De visie gaat over samenwerking tussen voedselproductie, natuur en samenleving. Innovatie en duurzaamheid zijn belangrijk voor een toekomstbestendige landbouwsector. De visie helpt om - samen met de sector - richting en inspiratie te geven aan een gezonde agrarische sector in Flevoland. Daarnaast is het ook een bouwsteen bij het uitwerken van de plannen voor het landelijk gebied van Flevoland en de nieuwe Omgevingsvisie Blik op de toekomst.

Gedeputeerde landbouw Jan Klopman is trots op deze visie: “Het is een intensief en bijzonder proces geweest. De visie gaat over meer dan alleen de inhoud. Het is een uitnodiging om samen verder te bouwen aan een Flevoland waar landbouw, natuur en de samenleving hand in hand gaan. Dit is nog maar het begin. We ervaren nu al enthousiasme in de landbouwsector om met de uitvoering van deze visie aan de slag te gaan. We blijven graag in gesprek om te werken aan een uitvoeringsaanpak.”

Provincie Flevoland werkt voor de visie en de uitvoeringsaanpak samen met Flevolandse agrarische sector aan een Visie op de landbouw: LTO Noord, FAJK (agrarische jongeren), BoerenNatuur Flevoland, BDeko (biologische landbouw), NAV (akkerbouw), NFO Flevoland (fruitteelt), KAVB (bloembollenteelt), VVB (melkveehouders), Boerderij van de Toekomst en Agrofoodcluster. Daarnaast zoeken we actief de samenwerking met andere landbouwsectoren, inwoners, natuurorganisaties, mede-overheden en iedereen die de landbouw een warm hart toedraagt.

Hoe was het ook alweer?

Flevoland heeft een rijke agrarische historie. En dat is eigenlijk heel logisch. Een van de doelen om de Zuiderzee in te polderen was immers dat Nederland minder afhankelijk wilde zijn van voedselimport en meer zelfvoorzienend wilde worden. De nieuwe gronden in de nieuwe polders waren rijk aan mineralen en bijzonder geschikt voor voedselproductie. De strakke verkaveling en efficiënte indeling van het nieuwe land gaf de agrarische ondernemers een grote voorsprong op hun collega’s elders in Europa. Flevoland ontwikkelde zich tot een toonaangevende en innovatieve agrarische regio met internationale aantrekkingskracht en belangrijke marktpositie.

Kaders

Agrarische belangenorganisaties én de provincie hebben voor de visie samen ruwe kaders aangegeven die richting geven aan de visie zoals:

• Een goed verdienmodel voor de agrariër en ketenpartners
• Gezond en veilig voedsel, hoogwaardig plantgoed en sierproducten
• Een gezonde en veilige productieomgeving (voor ondernemer, medewerkers én inwoners)
• Een leefomgeving met garanties voor diergezondheid en dierenwelzijn
• Een rijke en functionele biodiversiteit als basis voor een robuust teeltsysteem
• Een gezonde bodem en leefomgeving
• Voldoende water van goede kwaliteit op het juiste moment en op de goede plaats
• Minimale milieubelasting (lucht, bodem, water)
• Minimaal beslag op eindige voorraden (o.a. energie en fosfaat)
• Een zo klimaatneutraal en zo circulair mogelijke productiewijze
• Een aantrekkelijk landschap
• Welvaart en individueel én maatschappelijk welzijn
• Verbinding met de maatschappij (inwoner en consument)

Randvoorwaarden

Om tot een succes te komen, geeft de visie vorm en inhoud aan randvoorwaarden zoals:

• Een goede bodem – hoe ga je om met bodemdaling, bodemverdichting, bodemvruchtbaarheid, behoud of herstel van bodemleven?
• Voldoende en goed water – hoe ga je om met verzilting, droogte, extreem natte periodes? Wat kun je met peilbeheer, wateropslag, bronnen, drainage etc.?
• Een rijke natuur en biodiversiteit – hoe past de landbouw in de ruimteclaims voor woningbouw, natuur, bos en groen-blauwe dooradering?
• Een goede en duurzame energievoorziening – hoe zorgen we ervoor dat de landbouw verder kan vergroenen in zijn energievoorziening?
• De wens vanuit de stad om te recreëren in het landelijk gebied en de ontwikkeling om meer voedsel uit de regio te eten
• Een passende regelgeving en een passend beleid - hoe zorgen we voor stimulerende regelgeving en een provinciaal beleid die bijdragen aan de doelen die we willen bereiken en ook ruimte laat om te experimenteren? Welke (financiële) ondersteuning kan de provincie bieden om te komen tot doorontwikkeling? Hoe zorgen we voor voldoende rechtszekerheid voor ondernemers?
• Een structurele inzet van kennis en innovatie – hoe zorgen we ervoor dat er in de landbouw in onze provincie voldoende kennis en innovatiekracht aanwezig blijft en dat innovaties zo breed mogelijk worden toegepast?
• Een commitment van de ketenpartners – hoe betrekken we (eind)afnemers, toeleveranciers en andere stakeholders zodanig in de Visie op de Landbouw dat zij er mede vorm en inhoud aan gaan geven?
• Dat provincie Flevoland wil blijven investeren in de samenwerking met agrarische ondernemers, onderzoek, onderwijs en landelijke overheden.