Hieronder vindt u antwoorden op een aantal veel gestelde vragen over de verkiezingen.
Overzicht veelgestelde vragen
- Wanneer mag ik stemmen voor Provinciale Staten?
- Hoe kan ik stemmen?
- Ik heb maar één stempas ontvangen, hoe kan dit?
- Wanneer ontvang ik mijn stempas(sen)?
- Waar kan ik stemmen?
- Ik woon pas kort in de provincie Flevoland: mag ik dan toch hier stemmen?
- Kan ik voor de Provinciale Staten- en Waterschapsverkiezingen op dezelfde locatie stemmen?
- Op welke dag en van hoe laat tot hoe laat kan ik stemmen?
- Kan ik iemand anders voor mij laten stemmen?
- Ik ben (voor langere tijd) in het buitenland. Wat nu?
- Ik ben in een andere provincie op 15 maart: kan ik daar stemmen op mijn eigen provincie?
- Mag ik in een andere gemeente dan mijn provincie stemmen?
- Wat moet ik meenemen om te kunnen stemmen?
- Ik ben mijn stempas(sen) kwijt, wat nu?
- Ik ben mijn paspoort / identiteitsbewijs kwijt, wat nu?
- Ik heb een fysieke beperking. Waar kan ik stemmen?
- Wat doet de provincie?
- Wat zijn Provinciale Staten?
- Wat doen de Waterschappen?
- Hoeveel waterschappen zijn er in de provincie Flevoland?
- Waarom zou ik gaan stemmen voor de Provinciale Staten?
- Hoe wordt de uitslag bepaald?
- Wanneer wordt de uitslag bekend?
- Op welke politieke partijen kan ik stemmen?
- Hoe weet ik wat ik wil stemmen?
- Ik wil campagne voeren voor de politieke partij van mijn voorkeur, hoe doe ik dat?
- Hoe is het toezicht op de verkiezingen geregeld?
- Hoe worden de uitslagen vastgesteld van de verkiezingen voor de Provinciale Staten?
- Mijn vraag staat er niet bij, wat nu?
Wat doet de provincie?
In Nederland zijn er drie bestuurslagen: de rijksoverheid (het Rijk) de provincie en de gemeente. Er zijn 12 provincies in Nederland. Daarnaast hebben we in Nederland ook nog 21 waterschappen. Het Rijk neemt beslissingen over het hele land. De gemeente gaat over lokale besluiten. De provincie gaat over zaken die te klein zijn voor de rijksoverheid en te groot voor de gemeente. Bijvoorbeeld over waar huizen gebouwd worden, over milieucontroles en over de bereikbaarheid van onze regio per fiets, auto en OV. Maar ook over natuurgebieden, gezond zwemwater in meren, beheer van provinciale wegen, waar windmolens komen en de toekomst van het landelijk gebied. In deze infographic leest u meer over de rol van de provincie.
Wat zijn Provinciale Staten?
Provinciale Staten zijn het parlement van de provincie, Gedeputeerde Staten zijn het dagelijks bestuur van de provincie (vergelijkbaar met het kabinet op landelijk niveau). Provinciale Staten kunt u zien als de baas in de provincie. In Provinciale Staten zitten volksvertegenwoordigers: die zijn gekozen door de inwoners van de provincie Flevoland. Provinciale Staten stellen de hoofdlijnen en de begroting van het beleid van de provincie vast. Gedeputeerde Staten voeren dit beleid uit. Provinciale Staten controleren die uitvoering van het beleid door Gedeputeerde Staten. Een bijzondere taak van de leden van Provinciale Staten is het kiezen van de leden van de Eerste Kamer der Staten-Generaal. Dit gebeurt in mei door de nieuwe Statenleden die op 15 maart zijn gekozen. Eigenlijk kiest u met uw stem voor Provinciale Staten indirect ook de leden van de Eerste Kamer.
Wat doen de Waterschappen?
Een waterschap zorgt voor het waterbeheer in een bepaald gebied. Kort gezegd zorgen waterschappen ervoor dat we droge voeten, schoon water en voldoende water hebben. Sommige waterschappen hebben ook vaarwegen en landwegen in hun beheer. Samen met de provincies zorgen de waterschappen ervoor dat dijken verhoogd worden en we overstromingen voorkomen. Een waterschap is een overheidsorganisatie, net als provincies en gemeenten. Het algemeen bestuur van een waterschap kun u vergelijken met de gemeenteraad bij een gemeente. Daarover gaan de Waterschapsverkiezingen.
Hoeveel waterschappen zijn er in de provincie Flevoland?
Er is één waterschap in de provincie Flevoland: Waterschap Zuiderzeeland.
Waarom zou ik gaan stemmen voor de Provinciale Staten?
- Omdat Provinciale Staten besluiten nemen over belangrijke dingen in uw wijk, buurt, dorp, stad of omgeving. Over regionale economie bijvoorbeeld, maar ook over hoe bereikbaar uw woonplaats is en hoe het met de natuur gesteld is. Uw stem kleurt de Provinciale Staten voor de komende vier jaar, want de uitslag van de verkiezingen bepaalt hoeveel mensen iedere politieke partij krijgt in de Provinciale Staten. De gekozen partijen bepalen na de verkiezingen met elkaar hoe het dagelijks bestuur (Gedeputeerde Staten) er voor de komende vier jaar uitziet en welke partijen daaraan deelnemen en welke niet.
- Omdat Provinciale Staten de leden van de Eerste Kamer kiezen. Dat is belangrijk: bij landelijke beslissingen moet een meerderheid van de Tweede Kamer én de Eerste Kamer voor stemmen. De laatste jaren zitten er andere politieke partijen in de Tweede Kamer dan in de Eerste Kamer. Als de Tweede Kamer instemt met een voorstel, betekent dat dus niet dat de Eerste Kamer dat ook doet. De uitslag van de Provinciale Statenverkiezingen heeft zo dus uiteindelijk ook landelijk invloed.
Hoe wordt de uitslag bepaald?
Direct na sluiting van de stemlokalen (21.00 uur op 15 maart 2023) wordt met de hand geteld hoeveel stemmen elke partij en kandidaat per gemeente heeft gekregen: dit is de voorlopige uitslag die op woensdag wordt gepresenteerd. Op donderdag wordt in iedere gemeente door een zogenoemd 'GemeentelijkStembureau' deze voorlopige uitslag van woensdagavond gecontroleerd en definitief per gemeente vastgesteld.
Een week later zal het Centraal Stembureau de definitieve uitslag van de hele provincie vaststellen door alle stemmen per partij en kandidaat van de 26 gemeenten in de provincie Flevoland elkaar op te tellen. Dan wordt ook bepaald hoeveel zetels elke politieke partij heeft gekregen.
In provincie Flevoland worden 41 Statenleden gekozen. Samen vormen zij de volksvertegenwoordiging in de nieuwe bestuursperiode van vier jaar. Het totaal aantal stemmen wordt gedeeld door het aantal plaatsen in de Staten. Dan is duidelijk hoeveel stemmen nodig zijn voor een zetel. Dit getal noemen we de 'kiesdeler'. Zo wordt de volksvertegenwoordiging samengesteld voor de komende vier jaar.
Wanneer wordt de uitslag bekend?
De voorlopige uitslag is bekend in de nacht van 15 maart. Op 24 maart zijn de definitieve uitslagen bekend: deze zijn dan door het Centraal Stembureau (na alle controles) definitief vastgesteld. Op die dag worden ook de zetels verdeeld onder de deelnemende partijen aan deze verkiezing voor Provinciale Staten Alle uitslagen en de zetelverdeling zijn vanaf die dag ook te vinden op deze website.
Hoe is het toezicht op de verkiezingen geregeld?
Anders dan in sommige andere landen is er in ons land niet één instantie die toezicht houdt op het verkiezingsproces. Ons kiesstelsel kent belangrijke verantwoordelijkheden voor de gemeenten.
Op het functioneren van de stembureaus wordt bij de statenverkiezingen toegezien door de Provinciale Staten in oude samenstelling.
Wanneer in een bepaald geval de Kieswet niet goed is nageleefd, kan de Tweede Kamer de minister daarover vragen stellen. De Kiesraad is in de praktijk de vraagbaak voor gemeenten, politieke partijen, kiezers en de media. Formeel is de Kiesraad geen toezichthouder bij verkiezingen.
Hoe worden de uitslagen vastgesteld van de verkiezingen voor de Provinciale Staten?
De uitslag wordt per verkiezing vastgesteld in verschillende stappen:
- Na het sluiten van de stembussen, op 15 maart om 21.00 uur, starten de stembureaus met het tellen van de stemmen. De leden van het stembureau tellen eerst het aantal toegelaten kiezers. Dit zijn alle stempassen, kiezerspassen en volmachten. Daarna tellen ze de uitgebrachte stemmen. Gemeenten kunnen bij het tellen van de stemmen kiezen uit 2 manieren: decentraal of centraal tellen. Decentraal tellen: de stembureaus tellen op 15 maart de stemmen per lijst (partij) én per kandidaat. Centraal tellen: de stembureaus tellen op 15 maart alleen de stemmen per lijst, dus per partij. Alle Flevolandse gemeenten hebben ervoor gekozen om decentraal te stemmen. Het stembureau telt ook het aantal blanco stemmen en ongeldige stemmen. Bij een blanco stem is er geen enkele witte stip rood gemaakt. Een stem is bijvoorbeeld ongeldig als er meer dan 1 witte stip rood is gemaakt. Of als u iets op het stembiljet tekent of schrijft waardoor iemand kan weten wie u bent. Het stembureau legt de uitslag uiteindelijk vast in een verslag. Dit heet een proces-verbaal. Let op: de uitslag die op basis van deze eerste telling bekend wordt gemaakt, is een voorlopige uitslag.
- Op 16 maart komen in elke gemeente de leden van het gemeentelijk stembureau bij elkaar. Ook op deze dag zijn er verschillen tussen gemeenten die gekozen hebben voor decentraal of centraal tellen. Omdat de Flevolandse gemeenten decentraal tellen staat hieronder alleen de uitleg over het decentraal tellen: Het gemeentelijk stembureau controleert op 16 maart de processen-verbaal van alle stembureaus in hun eigen gemeente. Als daar fouten in (kunnen) staan telt het gemeentelijk stembureau de stemmen van dat stembureau geheel of gedeeltelijk opnieuw. Het gemeentelijk stembureau verbetert daarbij eventuele fouten.
- Aan het einde van de openbare zitting op donderdag 16 maart (en soms op vrijdag 17 maart) stelt het gemeentelijk stembureau de uitkomst van de verkiezing binnen de gemeente vast. Alle aantallen komen weer in een proces-verbaal. Als kiezers bezwaar hebben gemaakt, dan komt dat ook in dit verslag.
- Het centraal stembureau voert een aantal controles uit. Als er nog fouten zijn overgebleven in een of meer processen-verbaal, geeft het centraal stembureau het gemeentelijk stembureau de opdracht om die fouten te corrigeren.
- Op donderdag 23 maart stelt het centraal stembureau de definitieve uitslag van de verkiezing vast.
- Op woensdag 29 maart treden de zittende leden van de Provinciale Staten en het algemeen bestuur van de waterschappen af. Die dag is ook de eerste vergadering van de nieuwgekozen leden van de Provinciale Staten en de nieuwgekozen leden van het algemeen bestuur van de waterschappen.
U mag bij alle telmomenten aanwezig zijn. Zowel op 15 als op 16 maart. Er gelden wel regels waar u zich aan moet houden. Daar vindt u meer over op de website van de Rijksoverheid. Achtergrondinformatie over de aanpak bij het tellen van de stemmen en het vaststellen van de uitslag vindt u in de pdf Het tellen van de stemmen, hoe gaat dat? (pdf, 95 kB).
Mijn vraag staat er niet bij, wat nu?
Voor praktische vragen (stempas verloren, identiteitsbewijs, stemlocaties e.d.) kunt u contact opnemen met de gemeente waar u bent ingeschreven. Voor vragen over de verkiezingscampagne of over de inhoud van Provinciale Statenverkiezingen kunt u mailen naar griffie@flevoland.nl of bellen met 0320 – 26 5712 (maandag t/m vrijdag van 9.00 tot 17.00 uur). Geef dan duidelijk aan dat u een vraag hebt over de verkiezingen.